Prace nad nowelizacją Rozporządzenia Ministra Infrastruktury
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
Prezes Zarządu Mirosław Prokocki reprezentujący Stowarzyszenie, jako partnera współpracującego oraz Stowarzyszenie Nowoczesne Budynki kontynuowały prace nad nowelizacją Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Prace prowadzone były w formie prekonsultacji oraz stworzenia eksperckiej platformy środowiskowej na rzecz poprawy stanowienia i wdrażania krajowych przepisów techniczno-budowlanych. Stowarzyszenie przydzielone zostało do pracy w Grupie Roboczej GR3 „Bezpieczeństwo konstrukcji i użytkowania”.
Znaczenie przepisów techniczno-budowlanych jest istotne skoro regulowane są ustawą Prawo Budowlane
i rozporządzeniami np. Warunki Techniczne. Przepisy podają jak powinien być zaprojektowany i wykonany budynek, przedstawią postępowanie poprzedzające i zasady wykonywania robót budowlanych.
W ustawie o ochronie osób i mienia wskazano obiekty podlegające obowiązkowej ochronie podobnie jak są wytypowane do ochrony przeciwpożarowej budynki rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji. Wytyczne dla ochrony przeciwpożarowej znalazły zapisy w Warunkach Technicznych w dziale bezpieczeństwo pożarowe, ale działu bezpieczeństwa osób i mienia przed zagrożeniem włamania lub napadu nie przewidziano. Takie zagrożenie jest również w pewnych sytuacjach zagrożeniem zdrowia
a nawet życia.
Od lat Stowarzyszenie POLALARM stawia sobie zadanie wprowadzenia zabezpieczeń technicznych
do przepisów budowlanych starając się, aby Warunki Techniczne obejmowały instalacje zabezpieczeń – systemy alarmowe. Stowarzyszenie reprezentowało pogląd, że umieszczenie rozdziału Ochrona osób
i mienia – zabezpieczenia techniczne, a w nim zapisów określających minimalne wymagania dla systemów alarmowych – sygnalizacji włamania i napadu, kontroli dostępu i telewizji dozorowej – umożliwi na etapie projektowania zadbać o nasze bezpieczeństwo.
Przepisy techniczno-budowlane mają ogromne znaczenie dla inżynierów i techników zabezpieczeń technicznych i zarządzania bezpieczeństwem, wprowadzają działalność naszego środowiska do procesu inwestycyjno-projektowego na poziomie partnerskim z innymi branżami w obszarze budownictwa. Znaczenie mają również dla Inwestorów, którzy mogą stosownie wcześniej rozważyć poziom bezpieczeństwa
i skorzystać z dostępnych rozwiązań na odpowiednim poziomie zaawansowania technologicznego, ponieważ dobór systemów alarmowych jak również odpowiednie rozwiązania architektoniczne i budowlane wpływają na poziom bezpieczeństwa.
W ramach prac nad nowelizacją Warunków Technicznych, w których udział bierze Stowarzyszenie, powołany został zespół ekspertów w sprawie wymagań dla instalacji alarmowo-przyzywowej. Nowe zapisy wprowadzają konieczność wyposażenia mieszkań w odpowiednią sygnalizację alarmowo-przyzywową dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych. Eksperci zespołu zaproponowali uzupełnienia art. 5 ust 1 ustawy Prawo Budowlane o pkt 4a i 4b, które otrzymałyby zapisy:
4 a) w budynkach użyteczności publicznej, możliwość wezwania pomocy z ustępu ogólnodostępnego lub kabiny ustępowej, w tym przeznaczonych dla osób niepełno-sprawnych, za pomocą elektronicznych systemów alarmowo-przyzywowych,
4 b) pod warunkiem istnienia w budynkach systemu sygnalizacji pożaru oraz dźwiękowego systemu ostrzegawczego, możliwość powiadomienia o zagrożeniu osób niesłyszących poprzez wyzwolenie sygnałów optycznych.
Natomiast paragraf 192a Warunków Technicznych uzyskałby brzmienie:
§ 192a. Mieszkania w budynku mieszkalnym wielorodzinnym i odrębne mieszkania w budynku zamieszkania zbiorowego należy wyposażyć w instalację wejściowej sygnalizacji dzwonkowej oraz w odpowiednią sygnalizację alarmowo-przyzywową dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz starszych. Pod pojęciem systemu alarmowo-przyzywowego należy rozumieć urządzenia pozwalające na przekazanie sygnału alarmowego do wskazanych pomiotów, realizujących usługi monitorowania w celach przyzywowych, opieki lub zdrowotnych. W przypadku, gdy nieruchomość jest chroniona 24 h na dobę, sygnał alarmowy może być przekazany do pomieszczenia, w którym przebywa pracownik ochrony.
Jednakże funkcjonowanie systemu przyzywowego wymaga zmian innych aktów prawnych, zapewniających funkcjonowanie systemu odbiorcy sygnału. Polska nie posiada regulacji prawnych, które nakładałyby obowiązek zapewnienia całodobowej opieki osobom starszym i schorowanym.
W środowisku instalatorów nie ma jednoznaczności, gdzie powinny być zakwalifikowane instalacje systemów alarmowych. Powstały projekty, w których systemy alarmowe są określane jako instalacje lub branża „teletechnika” oraz „telekomunikacja”. Jednakże projektanci takich projektów dołączają do nich uprawnienia budowlane w zakresie instalacji elektrycznych. W wykonawstwie systemów alarmowych mają zastosowanie kable i przewody określane przez producentów jako; elektroenergetyczne, teleinformatyczne oraz telekomunikacyjne. Występujące napięcia zasilające mają również różne wartości np.: 12V DC; 24V AC; 230V AC. Nie ma jednoznaczności jaka to ma być instalacja.
Na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24.12.2007r, Polska Klasyfikacja Działalności (PKD) kwalifikuje nasze systemy alarmowe w instalacjach elektrycznych, PKD: Sekcja F – Budownictwo, Dział 43 – Roboty budowlane specjalistyczne, Grupa 43.2 – Wykonywanie instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych i pozostałych instalacji budowlanych, Klasa 43.21 – Wykonywanie instalacji elektrycznych, Podklasa 43.21.Z.
Podklasa ta obejmuje wykonywanie instalacji elektrycznych we wszelkiego rodzaju budynkach i budowlach, takich jak: instalacje telekomunikacyjne, strukturalne sieci komputerowe i instalacje dla telewizji kablowej, włącznie ze światłowodami, instalacje anten satelitarnych, instalacje oświetleniowe, włączając oświetlenie ulic, sygnalizację świetlną oraz oświetlenie pasów startowych, instalacje alarmowe: przeciwpożarowe, przeciwwłamaniowe itp., instalacje dla elektrycznych urządzeń i sprzętu gospodarstwa domowego, włączając ogrzewanie podłogowe.
Podklasa ta nie obejmuje: budowy linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych, przesyłowych i rozdzielczych, sklasyfikowanej w 42.22.Z, monitorowania i zdalnego monitorowania elektronicznych systemów ochrony, takich jak: alarmy przeciwwłamaniowe oraz przeciwpożarowe (włącznie z ich instalowaniem i konserwacją), sklasyfikowanego w 80.20.Z.
Instalacje systemów alarmowych są obok instalacji telekomunikacyjnych czy sieci komputerowych i nie mogą zostać wpisane w teletechnikę lub telekomunikację. Natomiast biorąc za wykładnię zasadę działania urządzeń, to jest automatyka, która znajduje się w zakresie elektrotechniki, czyli instalacji elektrycznych. Automatyka porównuje wielkości zadane z rzeczywistymi, tak jak to się odbywa również w naszej alarmowej branży. Zadajemy parametry dla czujek włamaniowych ustawiając np. czułość, dla czujek pożarowych czułość lub wartość temperatury. Podobnie są programowane kamery czy kontrolery systemu kontroli dostępu. Każde z tych urządzeń posiada układ porównania, sprzężenie zwrotne uwzględnianie czynników otoczenia i układy wyjściowe. Klasyczny układ automatyki. Urządzenia reagują alarmem jeżeli zostaną odebrane inne wartości niż te przez nas zaprogramowane.
Środowisko branżowe reprezentuje pogląd, że w projektach powinno przywoływać określenia Instalacja Elektryczna / Branża – Systemy Alarmowe. Prawo do tego dają nam normy, które precyzują tego typu instalacje, jak również zatwierdzone zawody, typowe tylko dla branży systemów alarmowych. Ponadto jeżeli sami nie zadbamy o wyraźne miejsce w całym procesie projektowo-budowlanym, to zawsze będziemy spychani ma margines instalacji elektrycznych lub telekomunikacyjnych.
Aktualizacja 24.03.2015
Zawód
Członkowie Stowarzyszenia: Marzena Niebojewska, Andrzej Jurek, delegowani przez „POLALARM”, brali udział w opracowaniu standardów kompetencji zawodowych z branży technicznej ochrony osób i mienia – zawodu instalator systemów alarmowych. Prezes Zarządu kol. Mirosław Prokocki uczestniczył również, jako przedstawiciel Stowarzyszenia, w zatwierdzającej Komisji Branżowej.
Członkowie Stowarzyszenia: Jarosław Siemiątkowski, Andrzej Olszewski, delegowani przez inne jednostki, brali udział w opracowaniu standardów kompetencji zawodowych dla zawodu konserwator urządzeń zabezpieczeń technicznych osób i mienia.
Krajowe Standardy Kompetencji Zawodowych to opracowanie w ramach projektu systemowego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej – Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, pn. „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców”, Priorytet I PO KL, Działanie 1.1.
Dotychczas opracowane zawody z branży technicznej Ochrony osób i mienia to: monter / konserwator urządzeń zabezpieczeń technicznych osób i mienia oraz instalator systemów alarmowych.
Opracowana publikacja zawiera dane identyfikacyjne zawodu: kod, nazwę i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach. I tak Instalator systemów alarmowych: Grupa wielka 3 – Technicy i inny średni personel
(w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 4). Grupa elementarna 3114 – Technicy elektronicy i pokrewni (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 3114 Electronics engineering technicians. Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007): Sekcja F. Budownictwo, Dział 43.2. Wykonywanie instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych
i pozostałych instalacji budowlanych, 43.21.Z. Wykonywanie instalacji elektrycznych – instalacje alarmowe, przeciwpożarowe itp.
Instalator systemów alarmowych wykonuje prace związane z opracowaniem projektu dokumentacji instalacji alarmowej, jej wykonaniem na obiekcie oraz uzbrojeniem danego systemu alarmowego. Jest zawodem typowo usługowym w branży zabezpieczeń technicznych ochrony osób i mienia. Celem jego pracy jest wykonanie kompletnego systemu alarmowego na podstawie dokumentacji projektowej oraz uzgodnień
z użytkownikiem. Instalator wyznacza trasy przewodów, układa przewody i kable, instaluje urządzenia
i elementy wykonawcze, podłącza zasilanie do urządzeń oraz przewody do elementów systemu alarmowego. Programuje, uruchamia i testuje system alarmowy. Zapoznaje użytkownika z obsługa i działaniem systemu alarmowego. Nadzoruje prace instalacyjne podległych mu monterów. Tego rodzaju zabezpieczenia stają się już powszechne i stosuje się je nie tylko w sklepach, bankach, muzeach czy firmach, ale też w domach
i mieszkaniach. Instalator systemów alarmowych może być zatrudniony w firmach ochroniarskich, zajmujących się profesjonalnym montażem systemów alarmowych, firmach zajmujących się konserwacja systemów zabezpieczeń oraz jako przedstawiciel handlowy w firmach produkujących sprzęt alarmowy. Miejscem pracy instalatora systemów alarmowych są obiekty budowlane. Ze względu na różnorodność obiektów, w których instalowane są systemy alarmowe, występują różnego rodzaju zagrożenia dla zdrowia, np. hałas, zapylenie, praca na wysokości, porażenie prądem elektrycznym. Podstawowymi narzędziami pracy instalatora są: urządzenia elektromechaniczne, narzędzia podręczne, przyrządy pomiarowe wielkości elektrycznych i nieelektrycznych, komputer osobisty. Praca instalatora przebiega w systemie jednozmianowym, 8 godzin dziennie.
Do wykonywania zawodu instalatora systemów alarmowych wymagane jest wykształcenie średnie techniczne na kierunkach elektrycznym, mechanicznym, elektronicznym, telekomunikacyjnym, automatyce i mechatronice. Wskazana jest umiejętność czytania ze zrozumieniem dokumentacji techniczno-ruchowej urządzeń, posiadanie prawa jazdy kat. B oraz licencji pracownika zabezpieczenia technicznego II stopnia.
Wymagana jest obsługa komputera wraz z aplikacjami biurowymi typu: edytor tekstu na poziomie podstawowym, programów umożliwiających tworzenie i modyfikacje schematów wykonanych instalacji alarmowych. Wskazane jest posiadanie uprawnień elektrycznych eksploatacyjnych do 1 kV.
Praca w zawodzie instalator systemów alarmowych wymaga podnoszenia kwalifikacji poprzez uczestnictwo w kursach zawodowych, szkoleniach i seminariach organizowanych przez producentów i dystrybutorów urządzeń do systemów alarmowych oraz w konferencjach i targach branżowych. Instalator powinien zapoznawać się z nowymi rozwiązaniami technicznymi publikowanymi w czasopismach branżowych. Instalator powinien posiadać umiejętność posługiwania się językiem obcym w celu rozumienia dokumentacji technicznej producentów zagranicznych. Posiadając kompetencje w zawodzie instalator systemów alarmowych może pracować w zawodach pokrewnych: 311403 Instalator systemów alarmowych przeciwkradzieżowych; 311404 Instalator systemów telewizji przemysłowej. Dzięki zdobytemu w pracy doświadczeniu zawodowemu instalator systemów alarmowych może pracować w zawodzie 311406 Projektant systemów alarmowych. Może także ukończyć studia wyższe o kierunkach: elektrycznym, elektrotechnicznym, elektronicznym lub telekomunikacyjnym. Instalator systemów alarmowych może awansować na stanowisko kierownika działu instalacji lub serwisu.